ЗАМ ТЭЭВРИЙН ОСОЛ, ЗӨРЧИЛ ГАРАХАД ЖОЛООЧИЙН ЗАН ҮЙЛ НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
DOI:
https://doi.org/10.63570/wh0v6k94Keywords:
Зан үйл, жолоочийн зан үйл, зам тээврийн осол, зөрчил, жолоочоос шалтгаалсан осолAbstract
Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага (ДЭМБ)-аас гаргасан тайланд 2016 онд зам тээврийн ослоор өдөрт дунджаар 3700 хүн нас барж, дэлхий даяар жил бүр 1.35 сая хүн зам тээврийн ослоор нас бардаг болохыг тогтоожээ. Харин Монгол Улсад зам тээврийн осол, зөрчлийн тоо, түүнээс учирч байгаа хохирлын хэмжээ жил ирэх тусам нэмэгдсээр байна. Тиймээс шалтгаан нөхцөлийг судалж, дүн шинжилгээ хийж, жолоочоос шалтгаалах хүчин зүйлийг бууруулах хэрэгцээ шаардлага байна. Өөрөөр хэлбэл, зам тээврийн осол, зөрчил гарахад жолоочийн түрэмгий болон бусад зан үйлийг тодорхойлсноор зам тээврийн осол, зөрчлийг бууруулах, урьдчилан сэргийлэх боломж бүрдэнэ.
Энэхүү сэдвийн хүрээнд жолоочийн зан үйл, зан төлөвийг харьцуулан үзэж, түүний онолын асуудлыг гадаадын болон дотоодын эрдэмтэн судлаачдын бүтээлээс тоймлон судалж, монгол жолоочийн зан үйлийн талаар судлагдсан байдалд дүн шинжилгээ хийж, зам тээврийн ослоос урьдчилан сэргийлэх боломжийг судалж үзлээ.
Судалгааны үр дүнгээр Монгол Улсад жолоочийн зан үйлийг судалсан бүтээл ховор болох нь судалгаанаас харагдаж байна. Тиймээс энэ чиглэлийн судалгааг эхлүүлэх, хөгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байна. Учир нь зам тээврийн осол, зөрчлийн гаралт жолоочийн буруутай үйлдлээс шууд шалтгаалж байгаа талаар цагдаагийн байгууллагаас жил бүр мэдээлсээр байгаа тул жолоочийн буруутай үйлдлийн гол шалтгааныг тодорхойлж, урьдчилан сэргийлэх, бууруулах арга замыг оновчтой авч хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ.
References
Abdelrahman, A. E., Abu-Ali, N., & Hassanein, H. (2020). Robust data-driven framework for driver behavior profiling using supervised machine learning. IEEE TRANSACTIONS ON INTELLIGENT TRANSPORTATION SYSTEMS, 23. https://doi.org/10.1109/TITS.2020.3035700
Advanced Driving Assistance Systems (ADAS). (2025 оны january 27). https://www.valeo.com/: https://www.valeo.com/en/assistance-systems/-ээс Гаргасан
Awan, H., Pirdavani, A., Westhof, S., Adnan, M., & Brijs, T. (2019). Impact of perceptual countermeasures on driving behavior at curves using driving simulator. Traffic Injury Prevention, 20(1), 93–99. https://doi.org/doi.org/10.1080/15389588.2018.1532568
Bahadoor, K., & Hosein, P. (2016). Application for the Detection of Dangerous Driving and an Associated Gamification Framework. 2016 IEEE 4th International Conference on Future Internet of Things and Cloud Workshops (FiCloudW). IEEE. https://doi.org/10.1109/W-FiCloud.2016.63
D. Lauro, R. Zhang, and X. Qu,. (2016). “The role of personality traits and driving experience in self-reported risky driving behaviors and accident risk among Chinese drivers. Accident Analysis & Prevention, 99, 228–235. https://doi.org/doi.org/10.1016/j.aap.2016.12.009
Kumar, N., Ankit, K., & Pathani, A. (2017). Intelligent transportation system: Review paper. https://www.ijser.org/.
Peng, Y., Li, C., & Wang, K. (2020). Examining imbalanced classification algorithms in predicting real-time traffic crash risk. Accident Analysis & Prevention, Volume 144.
Soukaina, B., Nawal, S., & Faouzia, B. (2023). Driver Behavior Classification: A Systematic. IEEE Access, 27.
Soultana, A., Benabbou, F., & Sael, N. (2019). Context-awareness in the smart car. SCA '19: Proceedings of the 4th International Conference on Smart City Applicatio. Casablanca: Association for Computing Machinery. https://doi.org/10.1145/3368756.336901
Wang, C., Musaev, A., Sheinidashtegol, P., & Atkison, T. (2019). Towards detection of abnormal vehicle behavior using traffic cameras. Big Data – BigData 2019 (pp. pp 125–136). San Diego: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-23551-2_9
WHO. (2018). Global Status Report on Road Safety. Geneva, Switzerland,: World Health Organization.
Анхбаяр, Т. (2022). Тээврийн хэрэгслийн жолооч бэлтгэх сургалтын шинжилгээ. Улаанбаатар., .
Баасансүрэн, Д. (2023). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын эсрэг зөрчилд хүлээлгэх хариуцлага, түүнд хийсэн шинжилгээ. Улаанбаатар., .
Батбаяр, Б. (2017). Тээврийн хэрэгслийн гадна талын гэрэлтүүлэх хэрэгсэл хэрэглэх эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох асуудал. Улаанбаатар., .
Батболд, Ч. (2015). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахад техник хэрэгслийг ашиглах нь. Улаанбаатар.,.
Батсайхан, Б., & Дэлгэржав, М. (2013). Ерөнхий сэтгэл судлал (218 хян.). Улаанбаатар: Соёмбо принтинг ХХК.
Баттөмөр, Т. (2008). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдалд тавих захиргааны хяналт. Улаанбаатар., .
Ганхуяг, П. (2015). Зам тээврийн хэрэг, ослын гаралтыг бууруулах ажлын удирдлага, зохион байгуулалт. Улаанбаатар., .
Гомбосүрэнжав, Д. (2017). Тууш замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахад анхаарах асуудал. Улаанбаатар., .
Гэрэлмаа, Ц. (2014). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтын зарим асуудал. Улаанбаатар.,.
Д.Мөнгөн. (2020). Жолоочоос шалтгаалсан зам тээврийн осол, хэргийг бууруулах арга зам. Улаанбаатар.,.
Доржжав, Д. (2005). Сэтгэл зүйд өөрөө суралцах нь. Улаанбаатар: Эдмон ХХК.
Дүгэрээ, Д., & Каукен, Ж. (1992). Замын хөдөлгөөний аюулгүйн үндэс. Улаанбаатар.,.
Жанцан, С. (2024). Хууль зүйн сэтгэл судлал. Улаанбаатар: Мөнхийн үсэг.
Жаргал, Г. (2018). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдалд жолоочийн оролцоо. Улаанбаатар., .
Жаргалсайхан, Ч. (2002). Жолоодлогын тусгай талбай ашиглан жолооч бэлтгэх ажиллагааг төгөлдөржүүлэх нь. Улаанбаатар., .
Занашир, Т. (1997). Аюултай цэгүүдийг тооцож, хөдөлгөөнийг тооцоолох нь. Улаанбаатар.,.
(2021). Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын танилцуулга. . Улаанбаатар., .
Мягмарсүрэн, Ц. (2017). Зам тээврийн осол хэргийн шалтгаан, түүний эрсдэлийн удирдлага. Улаанбаатар.,.
Нямдорж, Д. (2009). Монгол Улс дахь замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журмын эсрэг гэмт хэрэг зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх криминологийн шинж чанар. Хууль зүйн шинжлэх ухааны докторын зэрэг горилсон бүтээл. . Москва .
Оюундалай, Н., & Балжинням, Б. (2017). Харилцааны сэтгэл судлал. Улаанбаатар: Содпресс ХХК.
Оюундалай, Ч., Бэх, Ч., & Мягмарсүрэн, Д. (2019). Жолоочийн сэтгэл зүй. Уб., : Сод пресс ХХк.
Т.Анхбаяр. (2022). Тээврийн хэрэгслийн жолооч бэлэтгэж буй сургалтын шинжилгээ. Улаанбаатар.,.
ТЦА. (2024). Монгол Улс дахь зам тээврийн осол, зөрчлийн статистик үзүүлэлтийн эмхэтгэл. Улаанбаатар: Тээврийн цагдаагийн алба.
Чинзориг, Ц. (2017). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахад чиглэлээр нутгын захиргааны байгууллагаас гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актад хийсэн дүн шинжилгээ. Улаанбаатар., .
Энхболд, А. (2008). Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдал. Улаанбаатар.,.
Эрдэнэхуяг, Б. (2017). Замын хөдөлгөөний нөхцөл байдал зам тээврийн осолд нөлөөлөх хүчин зүйл болох. Улаанбаатар., .
Downloads
Published
License
Copyright (c) 2025 Хууль сахиулахуй
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
